แหล่งเรียนรู้ในโรงเรียน สวนโชติเทวัญ
โคคลาน
โคคลาน มีอยู่ด้วยกัน 2 ชนิด ชนิดแรกลักษณะใบหยักลึก รูปร่างคล้ายใบโพธิ์ (ข้อมูลไม่ได้ระบุชื่อวิทยาศาสตร์ไว้ แต่เข้าใจว่าคือชนิด Anamirta cocculus (L.) Wight & Arn.) ส่วนชนิดที่สองใบจะมีลักษณะเป็นรูปรีและขอบใบเป็นหยักตื้นคล้ายฟันเลื่อย หรือเรียกว่า “โคคลานใบรี” (เข้าใจว่าคือชนิด Mallotus repandus (Willd.) Müll.Arg.) จากข้อมูลระบุว่าโคคลานทั้งสองชนิดนี้มีสรรพคุณทางสมุนไพรเหมือนกัน และทั้งสองชนิดยังมีชื่ออื่นที่เหมือนกันอีกคือ กระดอหดใบขน (จันทบุรี), และกูเราะ-เปรียะ (มลายู-นราธิวาส)[8]
โคคลาน ชื่อสามัญ Cocculus, Cocculus indicus, Fishberry indian berry
โคคลาน ชื่อวิทยาศาสตร์ Anamirta cocculus (L.) Wight & Arn. จัดอยู่วงศ์บอระเพ็ด
(MENISPERMACEAE)
สมุนไพรโคคลาน ชนิดนี้มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า แม่น้ำนอง (เชียงใหม่), ว่านนางล้อม (แพร่), จุ๊มร่วมพนม (จันทบุรี), เถาพนม อมพนม (ชลบุรี), เถาวัลย์ทอง เถาวัลย์ทองชักโครง (ประจวบคีรีขันธ์), ลุ่มปรี (ตรัง), ขมิ้นเครือ (ภาคเหนือ), เถาขะโนม ลุมปรี (ภาคตะวันออกเฉียงใต้), หวายดิน โคคลาน (ภาคกลาง), วาร์ลำลงพนม (เขมร-ปราจีนบุรี) เป็นต้น โดยเป็นพรรณไม้มีถิ่นกำเนิดในแถบป่าของจังหวัดปราจีนบุรี[1]
ลักษณะของโคคลาน
- ต้นโคคลาน จัดเป็นพรรณไม้เถา เถามีลักษณะกลมและมีขนาดใหญ่เท่าขาของคน หรือมีขนาดใหญ่เท่ากับต้นหมาก มีเนื้อไม้แข็ง ส่วนเถานั้นจะยาวและเลื้อยพันขึ้นไปตามต้นไม้หรือเลื้อยไปตามพื้นดิน ส่วนเถาอ่อนหรือกิ่งของเถาอ่อนจะมีหนาม เปลือกเถาเรียบเป็นสีดำแดงคร่ำและจะแตกเป็นร่องระแหง และขยายพันธุ์ด้วยวิธีการใช้เมล็ด โดยเป็นพรรณไม้ที่มักเกิดขึ้นตามธรรมชาติในป่าหรือตามพื้นที่ราบ
- ใบโคคลาน ลักษณะของใบเป็นรูปสามเหลี่ยมหน้าจั่วหรือรูปหัวใจ โคนใบมนตัดหรือเว้าเล็กน้อย ส่วนปลายใบแหลม ขอบใบเป็นหยักตื้นหรือเรียบ ส่วนแผ่นใบเรียบเป็นสีเขียวเข้ม ใบมีขนาดยาวประมาณ 7-10 เซติเมตร ส่วนก้านใบมีความยาวประมาณ 2.4-7 เซนติเมตร
ดอกโคคลาน ออกดอกเป็นช่อบริเวณซอกใบ ดอกย่อยมีขนาดเล็กและมีจำนวนมาก
- ผลโคคลาน ลักษณะของผลเป็นรูปทรงกลมขนาดเล็ก ผลเมื่อแก่เต็มที่จะเป็นสีแดง ส่วนเมล็ดมีลักษณะเป็นรูปพระจันทร์เสี้ยวและมีรสขมมาก
สรรพคุณโคคลาน
โคคลานช่วยบำรุงโลหิต (ราก)[3],[8]- เถาเป็นยาแก้กษัย (เถา)[3]
- ผลมีสารพิโครท็อกซิน (Picrotoxin) มีฤทธิ์กระตุ้นประสาทส่วนกลาง และได้มีการนำมาใช้เป็นยารักษาพิษในคนที่กินยานอนหลับจำพวกบาร์บิทูเรต (Barbiturate) เกินขนาดหรือฉีดเข้าเส้นเลือดในขนาน 2 มิลลิกรัม (ผล)[1],[2],[8]
- เมล็ดใช้รักษาโรคผลหนัง (เมล็ด)[3]
- ผลและเมล็ดสามารถนำมาใช้เป็นส่วนผสมในขี้ผึ้งเพื่อช่วยบำบัดโรคผิวหนัง เช่น อาการคันที่เกิดขึ้นตามคอและหนังศีรษะซึ่งติดมาจากร้านตัดผม (ผล, เมล็ด)[1]
- ช่วยแก้อาการปวดเมื่อย ปวดหลัง ปวดเอว แก้เส้นตึง (เถา, ราก)[3]
ประโยชน์โคคลาน
- เมล็ดมีรสขมมาก ใช้เป็นยาเบื่อปลา[1],[3]
โคคลานใบลี
โคคลาน ชื่อวิทยาศาสตร์ Mallotus repandus (Willd.) Müll.Arg. จัดอยู่ในวงศ์ยางพารา (EUPHORBIACEAE)[4],[5]
สมุนไพรโคคลาน ชนิดนี้มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า โพคาน (ชัยนาท), แนวน้ำ (ประจวบคีรีขันธ์), กุระเปี้ยะ (ปัตตานี), เยี่ยวแมวเถา (นราธิวาส), มะปอบเครือ (ภาคเหนือ), เยี่ยวแมว (ภาคใต้), มะกายเครือ เป็นต้น
https://medthai.com/%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%99/
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น